در چند سال گذشته بیشتر و بیشتر در مورد کمپین های ضایعات صفر شنیده ایم. در حالی که آموزش مردم برای کاهش تولید ضایعات از طریق ترویج رویکرد ضایعات صفر یک هدف قابل تحسین است، مطمئناً یک کار چالش برانگیز باقی می ماند. امروزه تقریباً 40 تا 50 درصد ضایعات های تولید شده به درستی و به طور پایدار مدیریت نمی شوند.

 
چه چیزی ضایعات محسوب می شود؟

طبق تعریف کلی ضایعات مربوط به هرگونه مواد ناخواسته یا غیرقابل استفاده است، همچنین هر ماده ای که پس از استفاده اولیه دور ریخته می شود. از لحاظ تاریخی، با افزایش مصرف، به دلیل استانداردهای زندگی بالاتری که در سناریوی پس از جنگ به دست آمده بود، سالانه ضایعات های بیشتری به ازای هر نفر تولید می شود. در نتیجه، در سال های اخیر سرمایه گذاری های قابل توجهی در بهبود عملیات بازیافت و افزایش کارایی آن صورت گرفته است. به عنوان مثال در سال 2016 بیش از 48 درصد ضایعات ها با فرآیندهای بازیافت و بازیابی تصفیه شدند. با این حال، 24.4 درصد (یا 52.3 میلیون تن) از ضایعات های تولید شده در بریتانیا در سال 2016 همچنان به محل دفن ضایعات منتقل می شود. دلیل اینکه درصد قابل توجهی از ضایعات همچنان به محل دفن ضایعات ارسال می شود، به دلیل ظرفیت محدود برای پردازش پایدارتر ضایعات است. از طریق تکنیک هایی مانند سوخت مشتق شده رد شده (RDF) و انرژی حاصل از ضایعات (EfW) تصفیه. از آنجایی که هر دو روش تصفیه ضایعات هنوز در بریتانیا در حال توسعه هستند، مقامات محلی و شرکت‌ها اغلب چاره‌ای جز ارسال ضایعات به محل‌های دفن ضایعات ندارند.

به طور مشابه، بسیاری از سازمان ها در حال حاضر به دنبال تکنیک های پایدار برای مدیریت صحیح ضایعات هستند. در این راستا، مداخله سیاستی دولت در هنگام جستجوی اجرای فن‌آوری‌های سازگار با محیط‌زیست برای مدیریت پایدار ضایعات، محرکی حیاتی است. حوزه های خاصی از اولویت هایی که اکثر آژانس ها در مدیریت ملی پسماند جامد از آن حمایت می کنند عبارتند از:

• انحراف از محل دفن ضایعات
• بازیابی منابع
• پیشگیری از آلودگی
• کاهش انتشار گلخانه ای / بازیافت انرژی

اینها همه حوزه‌های مدیریت پسماند پایدار را پوشش می‌دهند و در زیر تکنیک‌های اولیه‌ای هستند که می‌توانند از طریق هرم سلسله مراتبی ضایعات به آن دست یابند، که تکنیک‌های مختلف تصفیه ضایعات را تعریف می‌کند و مزایای پایداری نسبی آن‌ها را از بیشترین تا کم‌مطلوب‌ترین طبقه‌بندی می‌کند:

• پیشگیری – کاهش درصد ضایعاتی که در وهله اول تولید می شود
• بازیافت - کمپوست سازی و بازفرآوری مواد زائد
• بازیابی - بازیابی انرژی از طریق سوزاندن ضایعات
• دفع – سوزاندن ضایعات بدون بازیافت انرژی و/یا هدایت مواد زائد به محل دفن ضایعات

در حال حاضر از چه روش‌هایی برای دفع ضایعات استفاده می‌شود؟

عملیات حرارتی

تصفیه ضایعات حرارتی به فرآیندهایی گفته می شود که از گرما برای تصفیه مواد زائد استفاده می کنند. در این میان، متداول‌ترین روش‌های تصفیه ضایعات حرارتی عبارتند از:

سوزاندن ضایعات یکی از رایج ترین روش های تصفیه ضایعات است. این رویکرد شامل احتراق مواد زائد در حضور اکسیژن است. این روش تصفیه حرارتی معمولاً به عنوان وسیله ای برای بازیابی انرژی برای برق یا گرمایش استفاده می شود. این رویکرد چند مزیت دارد. به سرعت حجم ضایعات ها را کاهش می دهد، هزینه های حمل و نقل را کاهش می دهد و انتشار گازهای گلخانه ای مضر را کاهش می دهد.

گازسازی و پیرولیز دو روش مشابه هستند که هر دو با قرار دادن ضایعات در معرض مقادیر کم اکسیژن و دمای بسیار بالا، مواد زاید آلی را تجزیه می کنند. پیرولیز مطلقاً از اکسیژن استفاده نمی کند در حالی که گازی شدن مقدار بسیار کمی از اکسیژن در این فرآیند را امکان پذیر می کند. گازی شدن سودمندتر است زیرا به فرآیند سوزاندن اجازه می دهد تا انرژی را بدون ایجاد آلودگی هوا بازیابی کند.

سوزاندن باز یک تصفیه ضایعات حرارتی قدیمی است که برای محیط زیست مضر است. ضایعات سوزهای مورد استفاده در چنین فرآیندی فاقد دستگاه کنترل آلودگی هستند. آنها موادی مانند هگزاکلروبنزن، دیوکسین ها، مونوکسید کربن، ذرات معلق، ترکیبات آلی فرار، ترکیبات آروماتیک چند حلقه ای و خاکستر آزاد می کنند. متأسفانه، این روش هنوز توسط بسیاری از مقامات محلی در سطح بین المللی انجام می شود، زیرا راه حلی ارزان برای مدیریت ضایعات های جامد ارائه می دهد.

درمان بیولوژیکی

کمپوست یکی دیگر از متداول‌ترین روش‌های دفع یا تصفیه ضایعات است که تجزیه هوازی کنترل شده مواد زائد آلی توسط بی‌مهرگان کوچک و میکروارگانیسم‌ها است. متداول‌ترین روش‌های کمپوست‌سازی عبارتند از: (i) کمپوست‌سازی استاتیک شمعی، (ب) کمپوست‌سازی با حیوانات موذی، (iii) کمپوست‌سازی با بادگیر و (IV) کمپوست‌سازی درون کشتی.

هضم بی هوازی همچنین از فرآیندهای بیولوژیکی برای تجزیه مواد آلی استفاده می کند. با این حال، هضم بی هوازی از یک محیط بدون اکسیژن و باکتری برای تجزیه مواد زائد استفاده می کند که در آن کمپوست باید دارای هوا باشد تا امکان رشد میکروب ها را فراهم کند.

ضایعات ها و دفن ضایعات ها

محل های دفن بهداشتی متداول ترین راه حل دفع ضایعات را ارائه می دهند. این محل های دفن ضایعات برای از بین بردن یا کاهش خطر خطرات زیست محیطی یا سلامت عمومی ناشی از دفع ضایعات مورد نظر است. این سایت‌ها در جایی قرار دارند که ویژگی‌های زمین به عنوان حائل طبیعی بین محیط و محل دفن ضایعات عمل می‌کنند. به عنوان مثال، منطقه دفن ضایعات می تواند از خاک رسی تشکیل شده باشد که در برابر ضایعات خطرناک کاملاً مقاوم است یا با فقدان آب های سطحی یا سطح پایین سطح آب مشخص می شود و از خطر آلودگی آب جلوگیری می کند. استفاده از محل های دفن بهداشتی کمترین خطر بهداشتی و زیست محیطی را به همراه دارد، اما هزینه ایجاد چنین مکان های دفن ضایعات نسبتاً بالاتر از سایر روش های دفع ضایعات است.

دفن ضایعات های کنترل شده همان دفن ضایعات های بهداشتی است. این دفن‌ها با بسیاری از شرایط لازم برای دفن ضایعات بهداشتی مطابقت دارند، اما ممکن است فاقد یک یا دو مورد باشند. چنین ضایعات‌هایی ممکن است ظرفیت برنامه‌ریزی خوبی داشته باشند اما برنامه‌ریزی سلولی نداشته باشند. ممکن است مدیریت گاز، نگهداری سوابق اولیه یا پوشش منظم وجود نداشته باشد یا جزئی وجود نداشته باشد.

دفن ضایعات های بیوراکتور نتیجه تحقیقات تکنولوژیکی اخیر است. این محل های دفن ضایعات از فرآیندهای میکروبیولوژیکی برتر برای تسریع در تجزیه ضایعات استفاده می کنند. ویژگی کنترل کننده اضافه کردن مداوم مایع برای حفظ رطوبت مطلوب برای هضم میکروبی است. مایع با چرخش مجدد شیرابه محل دفن ضایعات اضافه می شود. زمانی که مقدار شیرابه کافی نباشد، از پسماندهای مایع مانند لجن فاضلاب استفاده می شود.